Η γλουτένη είναι μία πρωτεΐνη που συναντάμε σε προϊόντα σίτου, μπύρα και ζυμαρικά. Σε ορισμένους ανθρώπους δημιουργεί από ήπια έως και πολύ έντονα συμπτώματα – προβλήματα στο πεπτικό σύστημα.

Μία διατροφή ελεύθερη γλουτένης, αποκλείει όλα τα τρόφιμα που την περιέχουν από τις επιλογές της. Σε περιπτώσεις που τα συμπτώματα είναι ήπια, μπορεί να περιέχει τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε γλουτένη.

Τι είναι η γλουτένη;

Το όνομα της προέρχεται από την λατινική λέξη “glue”. Την μιμείται δίνοντας στο αλεύρι μία κολλώδη μορφή όταν αναμιγνύεται με νερό και στην ζύμη να «φουσκώνει».

Τι είναι η κοιλιοκάκη

Η κοιλιοκάκη είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα, όπου ο οργανισμός «επιτίθεται» στον εαυτό του, μετά την έκθεση στην γλουτένη. Επηρεάζει περίπου το 1% του πληθυσμού και μπορεί αν καταστρέψει το τοίχωμα του εντέρου.  Ο έλεγχος για κοιλιοκάκη γίνεται αρχικά με εξέταση αίματος και εάν το άτομο είναι θετικό, τότε συστήνεται από τον ειδικό γιατρό η λήψη δείγματος του εντερικού βλεννογόνου για περαιτέρω έλεγχο.

Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται πριν το άτομο ξεκινήσει μία διατροφή ελεύθερη γλουτένης ώστε να είναι πιο ξεκάθαρα τα αποτελέσματα. Εάν τα αποτελέσματα του ελέγχου δεν είναι θετικά, αλλά υπάρχουν συμπτώματα, μπορείτε να ξεκινήσετε μία διατροφή χωρίς γλουτένη και να παρατηρήσετε εάν θα βελτιωθούν τα συμπτώματα.

Τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης είναι:

·      Διάρροια ή δυσκοιλιότητα	·      Απώλεια βάρους
·      Έντονος στομαχικός πόνος	·      Δερματικοί ερεθισμοί
·      Πεπτική δυσφορία	·      Κόπωση – Αναιμία
·      Φούσκωμα	·      Κατάθλιψη

Ευαισθησία στην γλουτένη – που δεν είναι κοιλιοκάκη

Η απλή ευαισθησία στην γλουτένη φαίνεται να επηρεάζει έως και το 13% του πληθυσμού. Για αυτή την κατάσταση δεν υπάρχει κάποια εξέταση που μπορεί να το δείξει. Εάν όμως το άτομο αναφέρει ότι έχει συχνά και έντονα φουσκώματα, πόνο στο στομάχι, διαταραχή στις κενώσεις, έντονο αίσθημα κόπωσης ή δερματικές διαταραχές, αυτά είναι δείγματα που μας οδηγούν στον προσωρινό αποκλεισμό της γλουτένης από την διατροφή. Εάν παρατηρηθεί βελτίωση των συμπτωμάτων, τότε θα πρέπει να υπάρξει τουλάχιστον ο περιορισμός της γλουτένης στο καθημερινό διαιτολόγιο.

Εξαίρεση αποτελούν ορισμένες περιπτώσεις, όπου ευθύνονται οι ολιγοσακχαρίτες που περιέχονται επίσης στο σιτάρι.

Τι πρέπει να αποφύγεις

Ο ολοκληρωτικός αποκλεισμός της γλουτένης είναι μία πραγματική πρόκληση, αφού σαν συστατικό χρησιμοποιείται σε πάρα πολλά τρόφιμα και κυρίως συσκευασμένα τρόφιμα και σάλτσες.

Πρωτογενή τρόφιμα που πρέπει αν αποφεύγεις είναι το σιτάρι, το αλεύρι σίτου, το κριθάρι, την σίκαλη, την βύνη και την μαγιά.

Σύνθετα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη είναι το ψωμί, τα ζυμαρικά, τα δημητριακά, τα κέικ και τα μπισκότα, τα κράκερς, τα παξιμάδια, τα μάφιν, οι σάλτσες, οι πίτσες, το κους κους κ.α.

Για να είστε όμως σίγουροι ότι ένα συσκευασμένο τρόφιμο δεν περιέχει γλουτένη, αναζητήσετε την ένδειξη «ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ». Αυτή η ένδειξη είναι σημαντική, καθώς σύμφωνα με τη νομοθεσία, τα τρόφιμα που φέρουν αυτή την ένδειξη στην ετικέτα τους πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια έτσι ώστε να είναι ασφαλή για κατανάλωση από άτομα με κοιλιοκάκη ή ευαισθησία στη γλουτένη.

Μην ανησυχείτε όμως ότι θα χάσετε την απόλαυση των αγαπημένων σας τροφίμων. Τρόφιμα όπως το ψωμί, τα κράκερς, τις φρυγανιές αλλά ακόμα και τα μπισκότα, θα τα βρείτε στα ράφια του σούπερ μάρκετ. Υπάρχουν αρκετές σύγχρονες εταιρείες τροφίμων που διαθέτουν τρόφιμα χωρίς γλουτένη που δεν στερούνται γεύσης και επιτρέπουν σε όσους πρέπει να την αποκλείσουν ή να την περιορίσουν, να έχουν τις αγαπημένες τους επιλογές στον καθημερινό τους διαιτολόγιο.

Τι μπορείς να καταναλώνεις

Ελεύθερα γλουτένης είναι όλα τα ζωικά και μη επεξεργασμένα τρόφιμα όπως το κρέας, το κοτόπουλο, το ψάρι, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά. Επίσης είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, οι σπόροι όπως όσπρια και ξηροί καρποί, το καλαμπόκι και το αλεύρι από αυτό, το βούτυρο και η μαργαρίνη, όλα τα έλαια, τα βότανα και τα μπαχαρικά.

Ένα τυπικό διαιτολόγιο ελεύθερο γλουτένης

Δευτέρα

Πρωινό: Γιαούρτι με σπόρους chia και φρούτα

Μεσημεριανό: Σούπα φακές και τυρί + Πολύσπορο ψωμί ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ

Βραδινό: Σαλάτα με καπνιστό σολομό και πατάτες βραστές

Τρίτη

Πρωινό: φρυγανιές ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ με ταχίνι και γάλα

Μεσημεριανό: Κινόα με τόνο και σαλάτα τυρί + ψωμί  ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ

Βραδινό: κοτόπουλο με λαχανικά

Τετάρτη

Πρωινό:  Κρακινέτες ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ με τυρί και χυμό πορτοκάλι

Μεσημεριανό: Γιουβαρλάκια με τυρί και σαλάτα

Βραδινό: Γιουβαρλάκια με τυρί και σαλάτα

Πέμπτη

Πρωινό: τοστ με ψωμί ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ, τυρί και αβοκάντο

Μεσημεριανό: Σαλάτα με φασόλια, ρύζι και λαχανικά

Βραδινό: Μπριζόλα με σαλάτα

Παρασκευή

Πρωινό: Smoothie με φρούτα, γάλα και γιαούρτι

Μεσημεριανό: Σαλάτα με κοτόπουλο και καλαμπόκι

Βραδινό: Κοτόπουλο ψητό με Πολύσπορο ψωμί ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ ή με πατάτες

Σάββατο

Πρωινό: Ομελέτα με αυγά, πατάτες και λαχανικά

Μεσημεριανό: Σαλάτα με κοτόπουλο και καλαμπόκι + Κρακινέτες ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ με τυρί

Βραδινό: Ψητό ψάρι με βραστά λαχανικά και πατάτα βραστή

Κυριακή

Πρωινό: αυγά ποσέ με Πολύσπορο ψωμί ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ

Μεσημεριανό: 1 μερίδα μοσχάρι κοκκινιστό, ρύζι και σαλάτα

Βραδινό: τοστ με ψωμί ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ, αυγό και αβοκάντο, σαλάτα

 

Στα μικρογεύματα κάθε ημέρας πρέπει να έχετε φρούτα, γιαούρτι ή ξηρούς καρπούς ενώ μπορείτε να απολαμβάνετε κάποιες ημέρες και μπισκότα με γεύση πορτοκάλι ή κακάο ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ.