Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων δηλώνει ότι δεν μπορεί να ξεκινήσει την ημέρα του αν δεν έχει το κατάλληλο πρωινό και 1 φλυτζάνι καφέ. Ο καφές αποτελεί απαραίτητο συστατικό της καθημερινής τους ρουτίνας. Την πεποίθηση αυτή έρχεται να υποστηρίξει και μία σειρά μελετών που αξιολόγησαν την επίδραση της υγιεινής διατροφής και της κατανάλωσης καφέ στην διατήρηση ή και βελτίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας.
Μία από αυτές δημοσιεύθηκε στο Journal of Nutrition και έγινε από ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Γήρανσης των ΗΠΑ. Τα στοιχεία που αξιολόγησαν αφορούσαν 727 άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε 10 τεστ μνήμης. Το εντυπωσιακό αποτέλεσμα ήταν ότι τόσο οι συμμετέχοντες που ακολουθούσαν μία πιο υγιεινή διατροφή, όσο και εκείνοι που κατανάλωναν περισσότερο καφέ, εντός των επιθυμητών ορίων, είχαν εμφανώς καλύτερα αποτελέσματα!
Η σύνδεση καφεΐνης – εγκεφάλου
Ο λόγος που νιώθετε ένα γρήγορο ξύπνημα μετά την κατανάλωση ενός φλυτζανιού καφέ, σχετίζεται με τον τρόπο που η καφεΐνη επιδρά στον εγκέφαλο σας. Αυτό συμβαίνει σε δύο επίπεδα. Αρχικά, δρα ως τονωτικό και στην συνέχεια μπλοκάρει τους υποδοχείς της αδεονοσίνης, η οποία αναστέλλει την παραγωγή διεγερτικών χημικών ουσιών από τον εγκέφαλο. Βάζοντας την αδενοσίνη «στον πάγκο», οι διεγερτικές αυτές ουσίες κινούνται πιο ελεύθερα, προσφέροντας αρχικά ενέργεια και βελτιώνοντας την πνευματική απόδοση που μειώνεται με την πάροδο της ηλικίας.
Στην μελέτη που αναφέρθηκε, να συμπληρωθεί ότι τα καλύτερα αποτελέσματα στην βελτίωση της πνευματικής απόδοσης από τον καφέ, είχαν τα άτομα άνω των 70 ετών. Δεν συνέβη το ίδιο και στην ικανότητα μνήμης, όπου είχαν βελτιωμένη αλλά το υψηλότερο σκορ είχαν νεότερα άτομα.
Ο ρόλος της υγιεινής διατροφής
Ευθεία συσχέτιση υπάρχει και μεταξύ της υγιεινής διατροφής και της πνευματικής απόδοσης. Η τακτική και επαρκής πρόσληψη ποικιλίας θρεπτικών συστατικών ήταν εκείνη που βελτίωνε την ικανότητα προσοχής αλλά και την συλλογιστική ικανότητα. Τα βασικά χαρακτηριστικά της ιδανικής διατροφής παραπέμπουν στην δική μας, την Μεσογειακή διατροφή, με αρκετά φυτικά τρόφιμα όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς και ελαιόλαδο. Τα φυτοσυστατικά που περιέχουν, φαίνεται να έχουν ευεργετική επίδραση σε άλλο ένα πρόβλημα των καιρών μας που ακούει στο όνομα της νόσου του Alzheimer και την άνοια.
Η συνταγή για την διατήρηση της καλής μνήμης
Η καλή μνήμη είναι ζητούμενη για ανθρώπους κάθε ηλικίας. Η συνεχής προσπάθεια για μία υγιεινή διατροφή πρέπει να αποτελεί τον βασικό σας στόχο, αφού θα σας ευεργετήσει ποικιλοτρόπως. Θα βοηθήσει τον εγκέφαλο αλλά παράλληλα, θα βοηθήσει τους μύες, την καρδιά, τα κόκκαλα και τελικά την συνολική υγεία.
Για όσους όμως πίνουν καφέ, θυμηθείτε ότι η ασφαλής ημερήσια πρόσληψη καφεΐνης σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας τροφίμων είναι 400mg/ημέρα ενώ για ιδιαίτερες περιστάσεις όπως η εγκυμοσύνη η ασφαλής πρόσληψη πέφτει στα 200mg/ημέρα. Ο πιο εύκολος τρόπος να γνωρίζεις τη ποσότητα καφεΐνης που καταναλώνεις είναι η κατανάλωση στιγμιαίου καφέ αφού 1κ.γ 2γρ περιέχει περίπου 80mg καφεΐνης.
H κατανάλωση καφέ μέσα στα παραπάνω όρια μπορεί να συμβάλλει στην βελτίωση
- της ικανότητας προσοχής και ετοιμότητας, στην βελτίωση
- της μνήμης και την ικανότητα μάθησης,
- των επιπέδων ενέργειας και αντοχής και
στην μείωση της έντασης των συμπτωμάτων κατάθλιψης.
Η δράσεις του καφέ δεν οφείλονται μόνο στην καφεΐνη αλλά και σε άλλα φυτοσυστατικά όπως οι πολυφαινόλες και η τρογονελίνη, που έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
Επιλέξτε τον καφέ που σας ταιριάζει
Η επιλογή του καφέ είναι δική σας υπόθεση. Όλες οι επιλογές είναι εξίσου υγιεινές, εφόσον διατηρείτε την κατανάλωση εντός των επιθυμητών ορίων. Τα είδη των φυτοσυστατικών με αντιοξειδωτική δράση που περιέχει κάθε τύπος καφέ, μπορεί να διαφέρουν σε μικρό βαθμό. Ο ελληνικός καφές, ο στιγμιαίος, ο φίλτρου ή ο εσπρέσο είναι επιλογές σας. Η δική μου πρόταση είναι να φτιάχνετε μόνοι σας τον καφέ σας κάθε πρωί. Έτσι θα μπορείτε να αποφύγετε αρκετά πρόσθετα που βάζουν για να κάνουν πιο γευστικό το τελικό αποτέλεσμα (όπως ζάχαρη, σιρόπι κτλ). Απολαύστε τον ως καφέ. Συχνά, οι υπόλοιπες επιλογές ροφημάτων αποδίδουν πολλές θερμίδες
Ο στιγμιαίος καφές είναι μια επιλογή που μπορείς ακριβώς να υπολογίσεις πόση καφεΐνη καταναλώνεις και έτσι να κάνεις τον καφέ σου πιο ελαφρύ από άλλα είδη καφέ. Πλεονεκτεί στο γεγονός ότι μπορείτε να τον φτιάξετε, σε ζεστή ή κρύα έκδοση (φραπέ), πολύ γρήγορα και εύκολα. Μπορείτε να προσθέσετε γάλα φρέσκο ή συμπυκνωμένο, ανάλογα τις γευστικές σας προτιμήσεις.
Του Γιάννη Χρύσου
Κλινικού Διαιτολόγου – Διατροφολόγου