Γιάννης Χρύσου

Διαιτολόγος Διατροφολόγος

Η βιταμίνη Β12 θεωρείται απαραίτητη για τον ανθρώπινο οργανισμό, αφού διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο σε λειτουργίες όπως την δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων, την λειτουργία του νευρικού συστήματος, την αναγέννηση του DNA σε όλα τα κύτταρα κ.α.

Οι ημερήσιες ανάγκες βιταμίνης Β12 ανέρχονται στα 2,4 μg, ενώ εδώ και χρόνια, Δανοί ερευνητές αναφέρουν ότι η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη πρέπει να αυξηθεί κατά 500%. Σε επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Clinical Nutrition, αναφέρεται ότι η επιθυμητή ημερήσια πρόσληψη πρέπει να είναι στα 6μg με σκοπό να διορθωθούν προβλήματα και παράμετροι που σχετίζονται με την επάρκεια βιταμίνης Β12. Η αδυναμία επίτευξης συμφωνίας για τις διεθνείς συστάσεις εγείρει ερωτήματα και προβληματισμούς, ειδικότερα όταν η έλλειψη βιταμίνης Β12, σύμφωνα με μελέτες, σχετίζεται με ολοένα και περισσότερα προβλήματα που ορίζουν το βιοτικό επίπεδο όλων.

Πιο συγκεκριμένα, η έλλειψη βιταμίνης Β12 έχει συσχετισθεί ισχυρά με την γνωσιακή λειτουργία και έκπτωση με την πάροδο της ηλικίας, αλλά και με την νευρική λειτουργία και την διάθεση. Καταστάσεις που επηρεάζουν έντονα ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων, αλλά και όσους βρίσκονται γύρω τους.

Σε έλεγχο γνωσιακής λειτουργίας που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του Chicago Health and Aging Project, βρέθηκε ότι άτομα σε έλλειψη βιταμίνης Β12 παρουσίασαν πολύ χαμηλότερο σκορ. Το γεγονός αποδόθηκε σε δύο δείκτες που είναι ιδιαίτερα αυξημένοι σε αυτές τις περιπτώσεις, τα επίπεδα ομοκυστεΐνης και μεθυλομαλονικού οξέος. Οι υψηλές τιμές των εν λόγο δεικτών φαίνεται ότι ευθύνονται για την μείωση του μεγέθους του εγκεφάλου αλλά και την μειωμένη τροφοδότηση του μέσω των αγγείων.

Επιπλέον, σύμφωνα με δημοσίευση του Τμήματος Υγείας του Πανεπιστημίου του Harvard δια στόματος του Patrick Skerrett, άτομα μεγαλύτερα των 50 ετών με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β12 παρουσίασαν απώλεια της αίσθησης της αφής, μούδιασμα της άκρας χείρας, προβλήματα στο περπάτημα, πόνους στις αρθρώσεις και μείωση της αναπνευστικής ικανότητας. Τα αποτελέσματα αυτά δημοσιεύθηκαν στο The New England Journal of Medicine. Το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρει ότι σε εντονότερη έλλειψη, το άτομο μπορεί να οδηγηθεί σε βαθιά κατάθλιψη, απώλεια μνήμης, απώλεια γεύσης και όσφρησης και άλλων ανεπιθύμητων καταστάσεων. Τα στοιχεία θεωρούνται καθοριστικής σημασίας, αφού όταν κάποιος αντιμετωπίζει τέτοια συμπτώματα, οδηγείται σε περισσότερες ανησυχητικές σκέψεις για την υγείας του. Οι σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι μπορούν να αντιμετωπισθούν ή ακόμα καλύτερα να προληφθούν με την επάρκεια βιταμίνης Β12 στην διατροφή ή μέσω της συμπληρωματικής χορήγησης.

Σε μεγαλύτερο κίνδυνο είναι άτομα που παρουσιάζουν μία σειρά από συμπτώματα όπως περίεργη αίσθηση στα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών, έλλειψη ισορροπίας κατά το περπάτημα, αναιμία, «πρησμένη» γλώσσα, μείωση της ταχύτητας σκέψης ή απώλεια μνήμης, αδυναμία και κόπωση. Τέτοια συμπτώματα αντιμετωπίζουν συχνά χορτοφάγοι που δεν συμπληρώνουν την διατροφή τους με βιταμίνη Β12, άτομα που έχουν υποβληθεί σε γαστρικές επεμβάσεις για την απώλεια βάρους και άτομα με κοιλιοκάκη ή νόσο του Crohn.

Για την κάλυψη των αναγκών βιταμίνης Β12 απαιτείται  η κατανάλωση ζωικών τροφίμων, αφού μόνο εκεί βρίσκεται. Οι καλύτερες διατροφικές πηγές είναι το κρέας, τα πουλερικά, τα αυγά, τα οστρακοειδή, το γάλα και άλλα ζωικά προϊόντα. Ορισμένα φυτικά τρόφιμα εμπλουτίζονται με Β12.

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι συχνά η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 δεν οφείλεται μόνο στην μειωμένη πρόσληψη αλλά και στην ελλειπή απορρόφηση. Η διαδικασία απορρόφησης της Β12 αποτελείται από μία σειρά σταδίων. Κάθε πρόβλημα κατά μήκος του πεπτικού σωλήνα μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση της. Με την πάροδο της ηλικίας θεωρείται δεδομένη και η μείωση της, λόγω της μειωμένης δράσης του ενδογενή παράγοντα, μιας πρωτεΐνης απαραίτητης για το τελικό στάδιο της απορρόφησης στον ειλεό. Το ίδιο πρόβλημα υπάρχει ακόμα και με την χρήση των «παραδοσιακών» συμπληρωμάτων διατροφής. Σύγχρονα όμως σκευάσματα βιταμίνης Β12, τα οποία λαμβάνονται με στοματικό ψεκασμό και απορροφούνται μέσω του στοματικού βλεννογόνου, έρχονται να δώσουν την απόλυτη λύση. Τα Αγγλικά αυτά σκευάσματα έχουν ελεγχθεί για την αποτελεσματικότητα τους στο Πανεπιστήμιο του Cardiff. Η απορρόφηση και η αύξηση των επιπέδων βιταμίνης Β12 στο αίμα είναι έτσι πιο αποτελεσματική!