Στέφι Καλλή,MSc
Kλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος
Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, η παράλειψη του πρωϊνού γεύματος ,τα ακατάστατα και μεγάλα γεύματα καθώς και η υπέρμετρη κατανάλωση αλκοόλ εύκολα μπορούν να απορρυθμίσουν τις τιμές γλυκόζης στο αίμα.Τι θα πρέπει να έχουν στο νου τους οι διαβητικοί πριν ξεκινήσουν τις διακοπές τους;
1.Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ή όταν μένετε πολλές ώρες στην παραλία φροντίστε να προμηθευτείτε με γρήγορα και θρεπτικά σνακς ώστε να αποφεύγονται απότομες αυξομειώσεις της ινσουλίνης –γλυκόζης μέσα στην ημέρα.Ιδανικά σνακς αποτελούν τα παρακάτω :
- Φρούτα εποχής (1-2 μερίδες) με ανάλατους ξηρούς καρπούς
- Σάντουϊτς με πολύσπορο ψωμί και τυρί ή φυστικοβούτυρο
- Αραβική πίτα ολικής άλεσης με τόνο ή με τυρί χαμηλών λιπαρών
- Καθαρισμένα στικς καρότου με τυρί ή με γιαούρτι χαμηλών λιπαρών
2.Τρόφιμα όπως είναι τα παγωτά, τα μπισκότα, τα επιδόρπια γιαουρτιού και οι σοκολάτες στα οποία υπάρχει η αναγραφή «χωρίς ζάχαρη» μπορούν να ανεβάσουν το σάκχαρο αίματος. Αυτό συμβαίνει διότι στα συστατικά αυτών των προϊόντων περιέχονται κρυφές πηγές ζαχάρων και αμύλου όπως είναι η φρουκτόζη, το αμυλοσιρόπι και το σιρόπι γλυκόζης.Καλό είναι να ελέγχετε την ποσότητα των ολικών υδατανθράκων στις ετικέτες τροφίμων.Συστατικά όπως η ζαχαρίνη, η σουκραλόζη και η ασπαρτάμη δεν επηρεάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.Ακόμα και οι αλκοόλες ή πολυόλες (σορβιτόλη, ξυλιτόλη, μαλτιτόλη,μαννιτόλη)που χρησιμοποιούνται στα light προϊόντα και στα προϊόντα χωρίς ζάχαρη μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα σακχάρου σε κάποια άτομα.
3.Το παγωτό δεν αποτελεί απαγορευμένη τροφή για τον διαβητικό, αρκεί να προγραμματίζεται η κατάλληλη δόση ινσουλίνης.Ο διαβητικός χρειάζεται να γνωρίζει πως τα λιπαρά που περιέχονται στο παγωτό καθυστερούν την αύξηση του σακχάρου στο αίμα δηλαδή οδηγούν σε καθυστερημένη υπεργλυκαιμία. Ασφαλέστερη επιλογή αποτελεί η μία μπάλα παγωτό ή η μικρότερη συσκευασία του. Οι θερμίδες των light παγωτών κυμαίνονται από 77 -242 ανά 100 γραμμάρια και οι υδατάνθρακες από 12- 32 γραμμάρια αντίστοιχα. Τα κανονικά παγωτά του εμπορίου προσδίδουν μέχρι και τετραπλάσιες θερμίδες καθώς και τετραπλάσια ποσότητα υδατανθράκων συγκριτικά με τα light παγωτά.
4.Θέλετε να γευτείτε τα ορεκτικά ή τις τηγανιτές πατάτες που προσφέρονται στην ταβέρνα;Μετριάστε τη μερίδα που θα καταναλώσετε από τα αγαπημένα σας πιάτα. Μια μεγάλη μερίδα φαγητού συνεπάγεται και μεγάλη αύξηση στις μεταγευματικές τιμές της γλυκόζης.Συνοδεύετε πάντα τα γεύματα σας με σαλάτα ώστε οι φυτικές ίνες να επιβραδύνουν την απορρόφηση του αμύλου και των σακχάρων που προσλαμβάνετε.Επιπλέον , ελέξτε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα δύο ώρες μετά το γεύμα για να αξιολογήσετε πώς το φαγητό επηρέασε τις τιμές σας.
5. Αλκοόλ: Η κατανάλωση του δε πρέπει να ξεπερνά το μέτρο, δηλαδή τα 1-2 ποτά ημερησίως.Ιδιαίτερη προσοχή στο αλκοόλ θα πρέπει να δείξουν τα ινσουλινοεξαρτώμενα άτομα (τύπου Ι ή τύπου ΙΙ)αφού το τελευταίο μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία , κυρίως όταν καταναλώνεται με άδειο στομάχι.Τα αλκοολούχα ποτά με προσθήκη ζάχαρης ή αναψυκτικών (πχ γλυκά κοκτέιλς)καλό είναι να αποφεύγονται ή να περιορίζονται σύμφωνα με τις συστάσεις του ιατρού και του διαιτολόγου.
6. Προσοχή και στα κολοκαιρινά φρούτα!Τα φρούτα είναι απαραίτητα τόσο στο γενικό πληθυσμό όσο και στους διαβητικούς λόγω της υψηλής τους περιεκτικότητας σε βιταμίνες, αντιοξειδωτικά , ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες.Όπως προαναφέρθηκε,αποτελούν ιδανικά σνακς και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να αποφεύγονται απο τον διαβητικό. Η μερίδα και πάλι είναι το σημείο προσοχής για τη σωστή ρύθμιση του σακχάρου.Μία μερίδα φρούτου περιέχει 15 γραμμάρια υδατάνθρακα και ισοδυναμεί με 2 μικρά σύκα ή 17 ρώγες σταφύλι ή 1 φέτα καρπούζι ή ¾ φλιτζανιού πεπόνι ή ½ φλιτζάνι χυμό χωρίς επιπρόσθετη ζάχαρη.
7. Η εκτέλεση έντονης ή παρατεταμένης άσκησης η οποία συνεπάγεται αύξηση του καρδιακού ρυθμού, είναι ικανή να προκαλέσει μείωση της γλυκόζης αίματος και να εμφανίσει συμπτώματα υπογλυκαιμίας.Καταναλώνοντας χυμό φρούτων πριν ξεκινήσετε τη φυσική δραστηριότητα (π χ θαλάσσια σπορ, ρακέτες ή κολύμπι στη θάλασσα)θα μπορούσε να αποτρέψει τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας.Όταν είναι εφικτό,για τον καλύτερο έλεγχο μετρήστε τη γλυκόζη αίματος πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση.
8.Oι υψηλές θερμοκρασίες κατά την περίοδο των διακοπών δυσκολεύουν την καλή ρύθμιση του σακχάρου.Η επαρκής ενυδάτωση, κυρίως μέσω της κατανάλωσης πόσιμου νερού θα αποτρέψει την αφυδάτωση.Πίνετε άφθονο νερό ακόμα και όταν δε νιώθετε το αίσθημα της δίψας.
9.Τα αντιδιαβητικά δισκία , οι διάφοροι τύποι ινσουλίνης, οι μετρητές σακχάρου καθώς και οι ταινίες μέτρησης επηρεάζονται από τη ζέστη μειώνοντας την αποτελεσματικότητά τους.Είναι σημαντικό,λοιπόν , να μεταφέρονται και να φυλάσσονται σε δροσερό μέρος όπως προβλέπεται από τις εταιρείες παρασκευής τους.