Πρόσφατα, ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Andrew Stoll, διευθυντή του εργαστηρίου ψυχοφαρκακευτικής έρευνας του McLean Hospital, έδειξε πως η συμπληρωματική χορήγηση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων σε ασθενείς με κατάθλιψη, μείωσε σημαντικά την συχνότητα και την ένταση των επεισοδίων τους.

Το αρχικό ερέθισμα για την έρευνα του Stoll, ήταν η παρατήρηση πολλών επιστημόνων σχετικά με τα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, τόσο στο πλάσμα όσο και στις κυτταρικές μεμβράνες, ατόμων με διάγνωση χρόνιας κατάθλιψης. Τα επίπεδα λοιπόν αυτά παρουσιάζονταν πάντα μειωμένα. Στο ίδιο μάλιστα πόρισμα κατέληγε και μελέτη του καθηγητή Ψυχιατρικής MalcolmPeet, που δημοσιεύτηκε πριν από λίγα χρόνια και που όπως ο ίδιος μου τόνισε σε πρόσφατη συνάντησή μας στο University of Surrey, αφορούσε τα επίπεδα ω-3 λιπαρών οξέων των μεμβρανών των ερυθροκυττάρων σε ασθενείς με κατάθλιψη.

 

Οι περισσότερες έρευνες σχετικά με την κατάθλιψη και τα ω-3 λιπαρά οξέα έχουν γίνει με ιχθυέλαια. Μάλιστα πολλοί επιστήμονες είναι τόσο ενθουσιασμένοι με τη δράση των διατροφικών συμπληρωμάτων των ιχθυελαίων, που πιστεύουν πως ίσως για πρώτη φορά μπορεί η αποτελεσματικότητα ενός συμπληρώματος διατροφής να συγκριθεί με μια συνθετική φαρμακευτική ουσία. Τα ιχθυέλαια είναι ως γνωστό πλούσια σε δύο βασικά μέλη της οικογένειας των ω-3 λιπαρών οξέων (το eicosapentaenoic acid 20:5n-3 ή EPA και το docosahexaenoic acid 22:6n-3 ή DHA) και μέσω αυτής τους της σύνθεσης, παρουσιάζουν τις ευεργετικές τους επιδράσεις σε περιπτώσεις κατάθλιψης. Πιο συγκεκριμένα , το DHA παίζει ιδιαίτερο δομικό ρόλο στις κυτταρικές μεμβράνες, ενώ το EPA κατέχει ουσιαστικά λειτουργικό ρόλο, μια και αποτελεί υπόστρωμα για την δημιουργία των εικοσανοειδών, ένα γκρουπ ουσιών που εμπλέκονται σε χιλιάδες μεταβολικά μονοπάτια του οργανισμού. Και αν αναρωτηθεί κανείς γιατί στις εν λόγω έρευνες δεν χρησιμοποιήθηκε η πλουσιότερη πηγή ω-3 λιπαρών οξέων, που δεν είναι τα ιχθυέλαια αλλά ο λιναρόσπορος και τα έλαια αυτού, η εξήγηση είναι η εξής : Τα ω-3 λιπαρά οξέα του λιναρόσπορου δεν είναι το EPA και το DHA στα οποία αναφερθήκαμε, αλλά κυρίως το άλφα-λινολενικό οξύ, το οποίο όπως έρευνες δείχνουν, σε καταθλιπτικά άτομα μεταβολίζεται δύσκολα σε EPA και DHA.

 

Άλλες εμπεριστατωμένες μελέτες υποστηρίζουν πως σημαντικό στοιχείο για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, ίσως να μην είναι απλά η πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων, αλλά η σωστή αναλογία μεταξύ ω-3 και ω-6 λιπαρών οξέων. Ο σύγχρονος τρόπος διατροφής, συνεισφέρει στην μεγάλη πρόσληψη λιπαρών της οικογένειας ω-6, γεγονός που διαταράσσει την σωστή αναλογία του κλάσματος ω-6 προς ω-3.

 

Εν αναμονή λοιπόν καινούριων επιστημονικών δεδομένων σχετικά με την διατροφή και την κατάθλιψη, τα βασικά συμπεράσματα που πρέπει σοβαρά να εκληφθούν υπόψιν από το σύνολο του γενικού πληθυσμού είναι δύο :

1. Μια διατροφή πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα ίσως να συνεισφέρει στη μείωση του ρίσκου για εμφάνιση κατάθλιψης

2. Η ίδια διατροφική οδηγία μπορεί να προσφέρει ευεργετικά αποτελέσματα και σε άλλες καταστάσεις (π.χ. καρδιαγγειακά νοσήματα) που μπορεί να σχετίζονται σε μικρό ή σε μεγάλο βαθμό με την εμφάνιση κατάθλιψης (π.χ. πολλές φορές ένα στεφανιαίος ασθενής «πέφτει» σε κατάθλιψη λόγω ενός συνεχόμενου φόβου για την κατάσταση της υγείας του).

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΞΕΝΟΣ

Κλινικός Διαιτολόγος M.Sc.

Αντιπρόεδρος ΕΙΔ