Το ανοσοποιητικό είναι ένα από τα σημαντικότερα συστήματα του οργανισμού που καθορίζουν την ανθρώπινη υγεία.
Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι αδύνατο, τότε γινόμαστε πιο ευάλωτοι σε κρυολογήματα, γρίπη και άλλες, πιο σοβαρές καταστάσεις.
Ανοσοποιητικό και Θερμίδες
Ο πρώτος και ίσως σημαντικότερος παράγοντας που επηρεάζει την λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος, είναι η ενεργειακή πρόσληψη διαμέσου της τροφής. Άτομα που υποσιτίζονται, όπως αυτά που ακολουθούν διαιτολόγια πολύ χαμηλής θερμιδικής αξίας (λιγότερο από 1200 θερμίδες) με σκοπό το γρήγορο και «εντυπωσιακό» αδυνάτισμα , είναι σαφέστατα πολύ επιρρεπή έναντι των λοιμώξεων και αν τελικά προσβληθούν από γρίπη, η συμπτωματολογία διαρκεί πολύ περισσότερο, από το εύλογο χρονικό διάστημα του κύκλου της ιώσεως. Να λοιπόν, ένας ακόμα λόγος για να πούμε όχι στις ακραίες δίαιτες αδυνατίσματος και να επιλέξουμε (σε συνεργασία πάντα με τον επιστήμονα διαιτολόγο) ένα ήπιο υποθερμιδικό πρόγραμμα, το οποίο θα παρέχει το επίπεδο της ενέργειας που είναι απαραίτητο για την διασφάλιση της υγείας.
Χωρίς να είναι πλήρως διευκρινισμένος ο μηχανισμός δράσης, θεωρείται σήμερα δεδομένο πως η υψηλή κατανάλωση απλών σακχάρων (και όχι υδατανθράκων σε άλλη μορφή π.χ. άμυλο) ιδιαίτερα κατά τη διάρκειας μιας ίωσης, είναι αρνητική για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Εξίσου αρνητική είναι και η κατανάλωση αλκοόλ (έστω και μικρών ποσοτήτων) κατά τη διάρκεια μιας ίωσης, η οποία «παρεμβαίνει» σε πολλές ανοσολογικές παραμέτρους του ανθρώπινου οργανισμού. Αν λοιπόν συνδυάσουμε απλά σάκχαρα και αλκοόλ (πχ. λικέρ) ίσως έχουμε φτιάξει τον καλύτερο σύμμαχο μιας ίωσης…
Τα μη θερμιδογόνα συστατικά που έχουν αποδειχθεί χρήσιμα για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος είναι οι βιταμίνες Α, C, Β6, Ε και τα ιχνοστοιχεία ψευδάργυρος και σελήνιο.
Βιταμίνη Α
Πηγές βιταμίνης Α (ως ρετινόλης και όχι ως καροτένια) : Συκώτι, γαλακτοκομικά, βούτυρο, αβγό και εμπλουτισμένες μαργαρίνες
Η βιταμίνη C είναι επίσης πολύ σημαντική για την άμυνα του ανθρώπινου οργανισμού.
Επίσης, βοηθάει στη διατήρηση της καλής κατάστασης των αιμοφόρων αγγείων, διευκολύνει την απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό και συντελεί στη γρηγορότερη αποκατάσταση της υγείας.
Διατροφικές πηγές βιταμίνης C
(ανά 100g)
|
Bιταμίνη C
(mg)
|
Ακτινίδια
|
98
|
Μπρόκολο
|
65
|
Φράουλες
|
57
|
Γλυκοπατάτα
|
56
|
Πορτοκάλι
|
45
|
Κόκκινη Πιπεριά
|
45
|
Γκρέιπ φρουτ
|
34
|
Ντομάτα
|
19
|
Συνιστώμενες Ημερήσιες Προσλήψεις για τη βιταμίνη * (/ημέρα)
Άνδρες 14-18 ετών : 75 mg/day
Γυναίκες 14-18 ετών: 65 mg/day
Έγκυες : 80-85 mg/day
Καπνιστές: τα RDAs + 35 mg/day
Αυξημένες ανάγκες για βιταμίνη C έχουν τα άτομα σε περίπτωση ασθένειας, τραυματισμών και εγχειρήσεων όπως και τα ηλικιωμένα άτομα, τα άτομα με αυξημένο στρες, οι καπνιστές και όσες γυναίκες λαμβάνουν αντισυλληπτικά. Η ημερήσια ποσότητα είναι καλύτερα να λαμβάνεται σε δύο ή τρεις δόσεις, επειδή ο οργανισμός δεν μπορεί να απορροφήσει μεγάλες ποσότητες.
Τα χαμηλά επίπεδα αυτών των 2 βιταμινών στο αίμα συσχετίζονται με μειωμένη λειτουργικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος και με μεγάλη επιρροή στην ακεραιότητα του λεμφικού ιστού. Η βιταμίνη Ε δρα αντιοξειδωτικά, επεμβαίνει στη παραγωγή ιντερλευκίνης-2, ενώ η βιταμίνη Β6 αν και δεν κατέχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες αποτελεί βασικό συστατικό για την παραγωγή κυστεΐνης, που με την σειρά της είναι απαραίτητη για την σύνθεση της γλουταθειόνης. Η γλουταθειόνη αποτελεί τον «πυρήνα» θα λέγαμε του σημαντικότερου ίσως ενζυμικού αντιοξειδωτικού συστήματος του οργανισμού μας, που καλείται «υπεροξειδάση της γλουταθειόνης».
Ο ψευδάργυρος παίζει ένα ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού μας. Βοηθάει στην αποκατάσταση των πληγών και υποστηρίζει την φυσιολογική ανάπτυξη και εξέλιξη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, της παιδικής και εφηβικής ηλικίας.
Ο ψευδάργυρος βρίσκεται σε μεγάλη ποσότητα στα οστρακοειδή, ενώ άλλες καλές πηγές του είναι το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα φασόλια, τα καρύδια και τα εμπλουτισμένα δημητριακά προγεύματος
Σελήνιο
Η συμπληρωματική χορήγηση σεληνίου ασκεί θετική δράση στην άμυνα του οργανισμού μας όχι μόνο όταν αποκαθιστά τα επίπεδα σε άτομα που εμφανίζουν έλλειψη, αλλά πιθανόν και σε άτομα με φυσιολογικά επίπεδα σεληνίου στο αίμα.
Συνιστώμενη ημερήσια δόση (ΣΗΔ) για το σελήνιο είναι τα 55 μgr (προσοχή μικρογραμμάρια και όχι mgr) και πολύ καλές πηγές σεληνίου είναι τα θαλασσινά , το κρέας, τα αναποφλοίτωτα δημητριακά και οι ξηροί καρποί. Να τονισθεί ότι η περιεκτικότητα σε σελήνιο των φυτικών τροφών, εξαρτάται από την περιεκτικότητα σε σελήνιο του εδάφους που καλλιεργούνται.
Οι μοναδικές β-γλυκάνες…
Οι β-γλυκάνες (φυτικές ίνες) που περιέχονται στη βρώμη ενισχύουν μέγιστα το ανοσοποιητικό μας σύστημα, προάγοντας τη δράση σημαντικών κυττάρων της άμυνας, έναντι βακτηρίων, ιών και παρασίτων.
Εδώ και χρόνια, ανοσολόγοι του Πανεπιστημίου του Louisville, έχουν ανακαλύψει υποδοχέα σε κύτταρα του ανοσοποιητικού, ο οποίος αναγνωρίζει τις β-γλυκάνες, πιστοποιώντας έτσι τη βιολογική τους δράση στην άμυνα του ανθρώπινου οργανισμού.
Η πραγματικά μοναδική επιρροή των β-γλυκανών στο ανοσοποιητικό σύστημα, έχει στρέψει το ενδιαφέρον των ερευνητών, προς την αξιοποίηση αυτών των ινών, ως μέσο προφύλαξης ακόμα και έναντι των δυσμενέστατων παρενεργειών της χημειοθεραπείας και των ακτινοβολιών.
Ας σημειωθεί ότι σε αντίθεση με φαρμακευτικά σκευάσματα που προτείνονται για ενίσχυση του ανοσοποιητικού και τελικά υπερδιεγείρουν την άμυνα μας, οι β-γλυκάνες από φυσικές πηγές όπως η βρώμη, προάγουν τις λειτουργίες του ανοσοποιητικού, χωρίς να το υπερδραστηριοποιούν και συνεπώς ενδείκνυνται ακόμα και για άτομα με αυτοάνοσα νοσήματα ή αλλεργίες.
Αν και μέχρι σήμερα μελέτες που να σχετίζουν την αξία θρεπτικών συστατικών της τροφής, έναντι του τύπου Η1Ν1 του ιού της γρίπης Α, σε επίπεδο πρόληψης ή ακόμα και αντιμετώπισης δεν υπάρχουν, το σίγουρο είναι πως μια συνολικά ισορροπημένη διατροφή με έμφαση στις πιο πάνω οδηγίες, προασπίζει μέγιστα το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Άλλωστε προσκείμενα προς αυτή τη σκέψη δεδομένα, δημοσιεύτηκαν πριν από 2 χρόνια (Biofactors 2007;31(1):1-15) αναδεικνύοντας το μίγμα βιταμίνης C, σεληνίου, εκχυλισμάτων πράσινου τσαγιού και κάποιων αμινοξέων ως εξαιρετικό αντιϊκό βοήθημα έναντι άλλου τύπου της γρίπης Α…